by Sơ đồ tư duy Đất nước – Nguyễn Khoa Điềm
Dưới đây là các mẫu Sơ đồ tư duy của tác phẩm Đất nước, tomtat.net đã hệ thống kiến thức về bài thơ Đất nước ngắn gọn, dễ hiểu và chi tiết để các bạn học sinh có thể ôn tập thật tốt mà không bị nhàm chán môn Ngữ Văn.
Sơ đồ tư duy phân tích tác phẩm Đất nước – mẫu 1
Sơ đồ tư duy phân tích tác phẩm Đất nước – mẫu 2
- Luận điểm 1: Cảm nhận về đất nước từ nhiều phương diện: lịch sử, văn hóa, chiều sâu của không gian, chiều dài của thời gian.
- Luận điểm 2: Tư tưởng cốt lõi Đất nước của Nhân dân.
Sơ đồ tư duy phân tích tác phẩm Đất nước – mẫu 3
Sơ đồ tư duy phân tích tác phẩm Đất nước – mẫu 4
Sơ đồ tư duy phân tích tác phẩm Đất nước – mẫu 5
1. Nguồn gốc đất nước.
Với thể thơ tự do, giọng điệu tâm tình và những hình ảnh thơ gọi nhắc tới ca dao cổ tích, sự lý giải về đất nước của Nguyễn Khoa Điềm đem tới cho người đọc một nhận thức mới mẻ, sâu sắc về đất nước. Nó có lịch sử lâu đời, là của ông bà, cha mẹ và của chúng ta – của những con người chung ngôn ngữ, chung phong tục tập quán như ăn trầu, tình nghĩa vợ chồng, anh em và chung cội nguồn. Đất nước tưởng xa lạ hóa ra lại gần gũi, kỳ vĩ mà thân quen. Hai mạch nguồn trữ tình – chính luận đan xen tạo nên chất tư duy độc đáo về đất nước.
2. Định nghĩa đất nước
Trong mạch liên tưởng đầy phóng khoáng và táo bạo, Nguyễn Khoa Điềm đã cảm nhận đất nước ở một phương diện mới. Đó là mối quan hệ giữa hai thành thành tố đất và nước được đặt trong không gian và thời gian vừa hiện thực vừa lãng mạn. Đất nước là không gian rộng lớn của núi rừng trời biển, là nơi dân mình đoàn tụ sinh sống. Dù mỗi người một vùng quê, một giọng nói khác nhau nhưng đều là con của mẹ Âu Cơ, đều sinh ra từ chiếc bọc trăm trứng. Hai chữ “đồng bào” cất lên nghe sao thiết tha đến thế. Dù trong quá khứ – hiện tại – tương lai mỗi người Việt đều có chung ngày giỗ Tổ. Những nét hương trầm thơm ngát như nhắc nhở ta nhớ về tổ tiên, dòng họ về nhân dân, đất nước. Bởi đó là nơi che chở cưu mang, sinh dưỡng của mỗi người. Hai chữ “cúi đầu” diễn tả tư thế thành kính và ngưỡng vọng thiêng liêng. Có thể thấy thơ Nguyễn Khoa Điềm không chỉ sáng lên nét đẹp đạo lý cội nguồn mà còn thể hiện ước mơ đoàn tụ gắn kết trong gia đình lớn là Tổ quốc.
Có thể nói đất nước trường tồn trong mỗi con người, hiện diện trong chiều rộng, chiều dài và chiều sâu văn hóa dân tộc. Đây quả là cái nhìn mới mẻ, sâu sắc về đất nước. Từ nhận thức chung, tác giả nghĩ về mối quan hệ giữa cái riêng và cái chung, cá nhân và cộng đồng để phát hiện một điều giản dị: “Trong anh và em hôm nay/ Đều có một phần đất nước”. Đất nước không chỉ là những cái hữu hình bên ngoài như con đường, dòng sông, ngọn núi mà còn là cái vô hình trong ta. Đất nước là linh hồn, là máu xương. Mỗi cá nhân được thừa hưởng di sản văn hóa – tinh thần – vật chất của cha ông. Vì vậy, mỗi người cần có ý thức xây dựng, phát triển đất nước muôn đời.
3. Tư tưởng “Đất nước của nhân dân”
Với không gian địa lý, đất nước không chỉ là ngọn núi, là biển cả bao la mà còn là những không gian kỉ niệm, tình nghĩa của nhân dân. Chính nhân dân đã hằn in số phận của mình trên từng dáng núi, dòng sông. Vì thế Nguyễn Khoa Điềm đã có những phát hiện thật độc đáo về cảnh quan kỳ thú của đất nước. Đó không chỉ là tặng vật của thiên nhiên mà còn là tính cách tâm hồn, mong ước của nhân dân. Cùng với việc xây dựng, mở mang đất nước, nhân dân còn in dấu vào mỗi dòng sông, tấc đất một đời sống tinh thần cao đẹp. Đó là tình cảm thủy chung, son sắt ghi dấu ở hình ảnh người vợ chờ chồng hóa đá, ở đức hiếu học cần cù của học trò nghèo. Phải chăng Nguyễn Khoa Điềm đã nhìn vào thiên nhiên đất nước để nhận ra rằng vai trò to lớn của nhân dân đối với đất nước? Khái quát lại bức tranh không gian của đất nước, nhà thơ đã nâng lên thành chiều sâu triết lý suy tưởng.
Với chiều dài lịch sử, Nguyễn Khoa Điềm đã hướng cái nhìn đầy suy tư vào dòng chảy bốn nghìn năm của đất nước và chiêm nghiệm công sức của nhân dân trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Chính những con người vô danh, bình dị, không ai nhớ mặt đặt tên đã không tiếc mồ hôi, công sức, trí tuệ và xương máu của mình làm nên non sông gấm vóc, định dạng hình hài của đất nước. Từ chiều dài của lịch sử, nhân dân đã cầm trong tay ngọn đuốc sự sống để làm nên bản sắc dân tộc Việt Nam. Với ý nghĩa này, nhân dân chính là anh hùng. Họ chính là nền tảng vững chắc cho thế hệ con cháu an cư, lập nghiệp.
4. Đất nước của ca dao thần thoại
Nhân dân là người tạo ra văn hóa, tạo ra ca dao thần thoại. Ở đó, họ lưu giữ những nét đẹp tinh thần, tính cách nhân dân. Trong kho tàng văn học dân gian phong phú và đa dạng, tác giả chọn ra ba câu ca dao tiêu biểu để nói về ba phương diện quan trọng của tâm hồn nhân dân. Đó là tình cảm chung thủy, say đắm trong tình yêu; quan niệm sống là phải biết quý trọng tình nghĩa và quyết liệt trong căm thù, bất khuất trong chiến đấu. Nguyễn Khoa Điềm không lặp lại nguyên văn mà chỉ dùng ý và hình ảnh để nói lên phẩm chất đẹp đẽ, anh hùng của nhân dân.
Trước Nguyễn Khoa Điềm, Phan Bội Châu quan niệm rằng: “Dân là dân nước, nước là nước dân” hay Nguyễn Trãi từng nói “Làm lật thuyền mới biết sức dân như nước”. Tuy nhiên phải đến Nguyễn Khoa Điềm, tư tưởng đó mới được nâng lên thành cảm hứng mãnh liệt, sâu sắc. Cùng đồng điệu với tư tưởng “Đất nước của nhân dân” trong thơ Nguyễn Khoa Điềm, Thanh Thảo viết:
Và cứ thế nhân dân thường ít nói
Như mẹ tôi lặng lẽ suốt đời
Và cứ thế nhân dân cao vời vợi
Hơn cả những ngôi sao độc lập giữa trời.
Với thể thơ tự do, ngôn ngữ giàu hình ảnh và chất triết luận trữ tình, màu sắc văn hóa dân gian kết hợp với lối diễn đạt, đoạn thơ đã ngân lên một khúc ca đẹp đẽ, thiết tha và lay động lòng người: “Đất nước này là đất nước nhân dân”.
Sơ đồ tư duy tư tưởng đất nước của nhân dân
- Luận điểm 1: Đất Nước của Nhân dân được thể hiện trong chiều dài thời gian lịch sử
- Luận điểm 2: Đất Nước của Nhân dân được thể hiện trong chiều rộng của không gian địa lí
- Luận điểm 3: Đất Nước của Nhân dân được thể hiện trong chiều sâu văn hóa
Với Sơ đồ tuy duy bài Đất nước, tomtat.net đã đem lại cho các bạn các mẫu sơ đồ đa dạng để tham khảo đầy đủ và chi tiết nhất.
Xem thêm các tác phẩm khác tại >>> https://tomtat.net/category/tom-tat-van-hoc/
